Çölyak diyeti uygulanmadığında ne gibi sorunlar ortaya çıkar?

Çölyak hastalığı, gluten adı verilen bir proteine karşı bağışıklık sisteminin anormal bir yanıt verdiği, genetik yatkınlık gösteren bireylerde ortaya çıkan otoimmün bir hastalıktır. Gluten, buğday, arpa ve çavdar gibi tahıllarda bulunur. Çölyak hastalarının gluten içeren gıdaları tüketmesi durumunda, ince bağırsakta hasar meydana gelir ve besin emilimi bozulur. Bu nedenle, çölyak hastalarının gluten içermeyen bir diyet uygulamaları kritik öneme sahiptir. Gluten içeren gıdaların tüketilmesi durumunda ortaya çıkabilecek sorunlar aşağıda detaylandırılmıştır.

Çölyak hastalığında gluten tüketimi, ince bağırsakta villus adı verilen küçük parmak benzeri yapıları tahrip eder. Bu durumda, besin maddelerinin emilimi etkilenir ve aşağıdaki sorunlar ortaya çıkabilir:

• Demir, kalsiyum, folat ve diğer vitamin ve minerallerin yetersizliği,
• Besin yetersizlikleri sonucu anemi,
• Ağızda yaraların oluşumu ve diş sağlığında bozulmalar.

Glutenin ince bağırsak üzerindeki etkileri, çeşitli sindirim sorunlarına yol açabilir:

• Karın ağrısı ve şişkinlik,
• İshal veya kabızlık gibi bağırsak alışkanlıklarında değişiklikler,
• Mide bulantısı ve kusma.

Çölyak hastalığı, diğer otoimmün hastalıklarla ilişkili olma eğilimindedir. Gluten içeren gıdaların tüketimi, bu hastalıkların gelişim riskini artırabilir:

• Tiroid hastalıkları,
• Şeker hastalığı (Tip 1),
• Dermatitis herpetiformis (ciltte döküntü ve kaşıntıya neden olan bir durum).

Çölyak hastalığı, bireylerin psikolojik durumunu da etkileyebilir. Gluten içeren gıdaların tüketimi sonucunda ortaya çıkabilecek psikolojik sorunlar şunlardır:

• Depresyon ve anksiyete,
• Dikkat eksikliği ve konsantrasyon bozuklukları,
• Davranışsal değişiklikler.

Gluten içeren gıdaların uzun süreli tüketimi, bireylerde ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir:

• Osteoporoz ve kırılgan kemik yapısı,
• Bağırsak kanseri riski artışı,
• Sinir sistemi bozuklukları,
• İnfertilite ve gebelik komplikasyonları.

Çölyak hastalığı tanısı koyulan bireylerin gluten içeren gıdalardan kaçınmaları son derece önemlidir. Uygulanmayan çölyak diyeti, yukarıda belirtilen sağlık sorunlarına yol açarak bireylerin yaşam kalitesini olumsuz etkileyebilir. Bu nedenle, çölyak hastalarının diyetlerine dikkat etmeleri ve beslenme uzmanlarıyla iş birliği yapmaları önerilmektedir.

Çölyak hastalarının gluten içermeyen diyet uyguladıklarında, genellikle sağlık durumları düzelir ve yaşam kaliteleri artar. Gluten içermeyen gıdaların tüketimi ile birlikte, bağırsaklarda onarım süreci başlar ve vücut besin maddelerini daha etkili bir şekilde emmeye başlar. Ayrıca, günümüzde gluten içermeyen birçok alternatif gıda seçeneği bulunmaktadır, bu da bireylerin diyetlerini zenginleştirmelerine olanak tanır.