Çölyak hastalığı testi nasıl yapılır?

Çölyak hastalığı, gluten proteinine karşı bağışıklık sisteminin anormal tepki vermesiyle ortaya çıkan, ince bağırsakları etkileyen otoimmün bir hastalıktır. Bu hastalık, gluten içeren gıdaların tüketimi sonrası besin emilimini bozar. Doğru tanı ve tedavi için çeşitli testler uygulanır.

10 Kasım 2024

Çölyak Hastalığı Nedir?


Çölyak hastalığı, gluten adı verilen bir proteine karşı bağışıklık sisteminin anormal bir tepki vermesi sonucunda ortaya çıkan, ince bağırsakları etkileyen otoimmün bir hastalıktır. Gluten, buğday, arpa ve çavdar gibi tahıllarda bulunan bir proteindir. Çölyak hastalığı, genetik yatkınlığı olan bireylerde, gluten alımı sonrası ince bağırsak mukozasında hasara yol açar ve besin maddelerinin emilimini engeller. Bu durum, çeşitli sağlık sorunlarına yol açabilir.

Çölyak Hastalığı Testleri


Çölyak hastalığını teşhis etmek için birkaç farklı test yöntemi bulunmaktadır. Bu testler genellikle kan testleri ve biyopsi gibi invaziv olmayan yöntemler kullanılarak gerçekleştirilir. Aşağıda çölyak hastalığı testi yöntemleri açıklanmaktadır:
  • Kana Bağlı Antikor Testleri: Çölyak hastalığının teşhisi için en yaygın kullanılan testlerdir. Bu testler, hastanın kanında çölyak hastalığına özgü antikorların varlığını tespit etmeyi amaçlar. En sık kullanılan antikor testleri şunlardır:
    • Anti-tTG (Tissue Transglutaminase) Antikor Testi
    • Anti-EMA (Endomysial Antikor) Testi
    • IgA Antikor Testi
  • Genetik Testler: Çölyak hastalığının genetik yatkınlığı olup olmadığını belirlemek için HLA-DQ2 ve HLA-DQ8 genleri üzerinde yapılan testlerdir. Bu genlerin varlığı, hastalığın gelişme riskini artırmaktadır. Ancak bu testler, hastalığın kesin teşhisini sağlamaz.
  • İnce Bağırsak Biyopsisi: Kan testleri pozitif çıktığında veya çölyak hastalığı şüphesi varsa, ince bağırsak biyopsisi yapılabilir. Bu işlem sırasında ince bağırsak duvarından doku örneği alınarak mikroskop altında incelenir. Eğer bu dokuda villus atrofi (bağırsak villuslarının zarar görmesi) tespit edilirse, çölyak hastalığı teşhisi konulabilir.

Testlerin Yapılışı


Çölyak hastalığı testlerinin nasıl yapıldığını anlamak için aşağıdaki adımlar izlenebilir:
  • Doktorla Görüşme: Çölyak hastalığı belirtileri gösteriyorsanız, bir gastroenterolog veya dahiliye uzmanı ile görüşmeniz önerilir. Belirtiler arasında karın ağrısı, şişkinlik, ishal, kilo kaybı ve yetersiz beslenme yer alabilir.
  • Kana Bağlı Testler: Doktor, kan alımı için uygun bir laboratuvara yönlendirecektir. Kan örneği alındıktan sonra, laboratuvar tarafından belirtilen antikorların seviyeleri ölçülür.
  • Sonuçların Değerlendirilmesi: Kan testinin sonuçları, doktor tarafından değerlendirilecektir. Eğer testler pozitif çıkarsa, daha ileri tetkikler için yönlendirme yapılabilir.
  • Biyopsi İşlemi: Eğer biyopsi gerekli görülürse, hasta aç karnına hastaneye gelir ve endoskopik yöntemle ince bağırsaktan doku örneği alınır. İşlem genellikle kısa sürer ve hastanede birkaç saat gözlem altında kalındıktan sonra taburcu edilir.

Sonuçların Yorumlanması

Test sonuçlarının değerlendirilmesi uzman bir doktor tarafından yapılmalıdır. Genellikle, çölyak hastalığı için pozitif bir test sonucu, hastalığın varlığını gösterirken, negatif sonuçlar hastalığın olmadığını gösterir. Ancak bazı durumlarda, yanlış negatif sonuçlar da olabileceği için ek testlerin yapılması gerekebilir.

Çölyak Hastalığı Yönetimi ve Tedavisi

Eğer çölyak hastalığı teşhisi konulursa, tedavi genellikle gluten içeren gıdalardan tamamen kaçınmayı gerektirir. Bu, hastanın yaşam boyu uyması gereken bir diyet değişikliği anlamına gelir. Gluten içermeyen gıdalar arasında:
  • Pirinç
  • Mais
  • Kinoa
  • Gluten içermeyen unlar (badem unu, nohut unu vb.)
Yüksek lifli gıdalar, sebzeler, meyveler ve protein kaynakları da diyetin önemli parçalarıdır. Bu diyetin uygulanması, hastanın belirtilerinin azalmasına ve bağırsak sağlığının düzelmesine yardımcı olur.

Sonuç

Çölyak hastalığı, ciddi bir sağlık sorunu olup, doğru teşhis ve tedavi gerektirmektedir. Yukarıda belirtilen testler, hastalığın teşhisinde önemli bir rol oynamaktadır. Eğer çölyak hastalığı belirtileri yaşıyorsanız, zaman kaybetmeden bir sağlık uzmanına başvurmalısınız. Unutmayın ki, çölyak hastalığı, uygun diyet ve tedavi ile yönetilebilir bir durumdur.

Yeni Soru Sor / Yorum Yap
şifre
Sizden Gelen Sorular / Yorumlar
soru
Talih 10 Kasım 2024 Pazar

Çölyak hastalığı hakkında detaylı bilgi verildiğini görüyorum. Ancak, bu hastalığı yaşayan biri olarak en çok merak ettiğim şey, gluten içeren gıdalardan kaçınmanın günlük yaşamda nasıl zorluklar oluşturduğudur. Özellikle dışarıda yemek yerken, gluten içermeyen seçenek bulmakta zorluk çekiyor muyuz? Ayrıca, bu diyetin uygulanması sürecinde yaşanan duygusal zorluklar ve sosyal etkinliklerde nasıl başa çıkıldığı hakkında bilgi verir misiniz?

Cevap yaz
Çok Okunanlar
Çölyak Bitkisel Çözüm
Çölyak Bitkisel Çözüm
Editörün Seçtiği
Biocard Çölyak Testi
Biocard Çölyak Testi
Haber Bülteni
Popüler İçerik
Çölyak Hastalığının Zararları
Çölyak Hastalığının Zararları
Çölyak Hastalığı Diyeti Listesi
Çölyak Hastalığı Diyeti Listesi
Çölyak Tanısı Belirtileri ve Tedavisi
Çölyak Tanısı Belirtileri ve Tedavisi
Çölyak Belirtileri ve Tedavisi
Çölyak Belirtileri ve Tedavisi
Çocuklarda Çölyak Belirtileri ve Tedavisi
Çocuklarda Çölyak Belirtileri ve Tedavisi